Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst weer actief handhaven op schijnzelfstandigheid. Voor veel ondernemers die met zzp’ers werken, betekent dit dat zij hun arbeidsrelaties opnieuw onder de loep moeten nemen. Wat verandert er precies? Wat zijn de risico’s? En belangrijker: wat kunt u nú al doen om problemen te voorkomen?
Waarom is dit belangrijk?
Na jaren van uitstel eindigt op 1 januari 2025 het zogenoemde handhavingsmoratorium. Dat betekende tot dusver: de Belastingdienst gaf wel aanwijzingen bij twijfel over een arbeidsrelatie, maar legde alleen naheffingen of boetes op bij kwaadwillendheid. Dat gaat veranderen.
De Belastingdienst mag vanaf 2025 weliswaar alleen terugwerkende kracht toepassen tot 1 januari 2025, maar de correctiemogelijkheden en het risico op boetes nemen fors toe. Zeker in sectoren waar veel met zzp’ers wordt gewerkt, zoals de bouw, zorg en creatieve industrie.
Wat houdt de nieuwe handhaving precies in?
De Belastingdienst zal scherper controleren of er sprake is van een echte zelfstandige of van een verkapte dienstbetrekking. Als blijkt dat de zzp’er eigenlijk werknemer is, moet de opdrachtgever loonheffingen betalen. In het eerste jaar worden er geen vergrijpboetes opgelegd als u aantoonbaar “aan de slag bent” met het voorkomen van schijnzelfstandigheid. Wat dat precies betekent, is echter nog niet helemaal duidelijk.
Let op: verzuimboetes (bij te late of onvolledige aangifte of betaling) kunnen wel worden opgelegd!
Wat kunt u nú al doen?
1. Breng uw arbeidsrelaties in kaart
Inventariseer met wie u op zzp-basis werkt. Hoe zijn de afspraken vastgelegd? Wordt er gewerkt volgens een goedgekeurde modelovereenkomst? En nog belangrijker: sluit de praktijk aan op wat er op papier staat?
2. Laat uw situatie beoordelen
Laat een specialist (bijvoorbeeld uw accountant of fiscalist) een juridische toets doen. Er zijn duidelijke criteria — zoals gezagsverhouding, verplichting tot persoonlijke arbeid, en loon — die bepalen of er sprake is van een dienstbetrekking.
3. Werk aan duidelijke overeenkomsten
Modelovereenkomsten blijven voorlopig geldig tot eind 2029, maar bieden alleen zekerheid als er feitelijk volgens de overeenkomst wordt gewerkt. Zorg dus voor goede vastlegging én juiste uitvoering.
4. Overweeg alternatieven
Lukt het niet om de arbeidsrelatie als zelfstandig aan te merken? Dan zijn er andere opties: in dienst nemen, werken met uitzendbureaus, of samenwerking via een bv-structuur.
5. Documenteer uw inspanningen
Als u kunt aantonen dat u actief bezig bent met het verkleinen van schijnzelfstandigheid, voorkomt u in het eerste jaar boetes. Denk aan het volgen van cursussen, het opvragen van informatie of het aanpassen van overeenkomsten.
Praktische tip: wacht niet tot januari
Vanaf 2025 kan de Belastingdienst naheffen en boetes opleggen. Maar ze zijn nu al aan het controleren. In meerdere sectoren neemt het toezicht toe. Zorg daarom dat u begin 2025 niet voor verrassingen komt te staan.